Thông thường khi ta xem phim, âm thanh thông tin chính đến từ loa trước và loa vòm để bổ sung thêm thông tin, nhưng cơ bản chúng ta sẽ hướng về phía trước màn hình. LFE khiến cho các hiệu ứng âm thanh như vụ nổ, động đất trở nên rõ rệt. Nhưng chắc chắn một điều, chúng luôn khiến chúng ta hướng về phía trước màn hình, bởi vậy các phần tử âm thanh sẽ không thể nào đi qua giới hạn ta nhìn thấy.

Đối với âm nhạc, bạn sẽ không phải hướng đến một chiếc màn hình nào cả, bạn không phải lo lắng việc âm thanh sẽ kết thúc ở đâu. Âm thanh sẽ rộng và sáng tạo hơn. Vậy làm sao để phân biệt âm thanh vòm cho hình ảnh và cho âm nhạc? Sau đây sẽ là những thông tin bổ ích khiến việc đó trở nên dễ dàng hơn.

Các tư tưởng kết hợp âm thanh vòm

Có hai trường phái khi kết hợp âm thanh vòm. Phương pháp đầu tiên là phương pháp “khán giả”, lúc này ta trộn với tư cách là một khán giả đang quan sát buổi biểu diễn, cảm nhận bầu không khí và dàn nhạc qua hệ thống loa. Với phương pháp này, không nhất thiết bạn cần có loa LFE, bởi nó chỉ tái tạo góc nhìn về vị trí âm thanh của các thành tố âm nhạc. Điều quan trọng nhất là bạn xác định được vị trí để có thể nghe tốt nhất.

Phương pháp thứ hai gọi là giữa band nhạc (middle of the band). Trong trường hợp này, các nhạc cụ được chia ra các kênh chính, vị trí trung tâm là trung tâm của band nhạc, và cả band nhạc bao bọc điểm tâm nghe. Có thể nói lúc này bạn đang đứng giữa trung tâm band nhạc và quan sát xung quanh. Phương pháp này khiến cho âm thanh trở nên ấn tượng và sống động hơn nhiều so với âm thanh nổi mà ta thường dùng. Chú ý rằng, ở giữa band nhạc không có nghĩa nó mang lại âm thanh chân thực cho một band nhạc. Có nghĩa là các ứng dụng, hiểu và nghe ở đây khác hẳn thông thường.

Kênh trung tâm có gì

Đa phần trong phim ảnh, kênh trung tâm sẽ là các cuộc hội thoại, bởi tránh sự phân tâm hình ảnh sang vị trí khác. Nhưng trong âm nhạc, nó phụ thuộc vào bản phối nhiều hơn.

Đối với hệ thống không có kênh trung tâm, giống như âm thanh nổi, các kỹ sư tạo ra trung tâm ảo ở giữa hai loa đối diện. Nó sẽ phức tạp khi kết hợp nhiều loa.

Đối với kênh trung tâm độc lập. Mục đích của kênh trung tâm độc lập là để cô lập phần tử âm thanh xác định, giả dụ như giọng hát, tiếng solo độc tấu, nhạc cụ đơn lẻ ít xuất hiện.

Đa số mọi người sử dụng kênh trung tâm là một điểm neo, cố định âm thanh, việc này giúp loại bỏ tất cả âm thanh ảo đến từ hai loa hai bên lạc vào, giúp nó tạo sự cân bằng trong bố cục âm thanh.

Kênh LFE có gì

Bất cứ khi nào bạn cần mở rộng phần âm trầm, hãy sử dụng kênh siêu trầm LFE. Tại đây bạn có thể thêm một chút kick và bass để làm nổi tất cả.

Có một lưu ý chính là nếu bạn không thực sự làm chủ được hiệu ứng trầm, không nên sử dụng kênh siêu trầm.

Hệ thống kênh trầm chỉ định các tần số dưới 80 Hz, nhưng tần số tầm 120 Hz vẫn có thể lọt vào đó.

Động lực với Panning

Cũng như âm lượng, cân bằng EQ, có ba cấp độ động lực về panpots trên máy trộn.

Đầu tiên, một âm thanh được cảm nhận khác nhau tùy thuộc vào vị trí nó được đặt trong hỗn hợp, từ bên trái sang phải. Đối với những nhạc cụ truyền thống, những quy định vị trí này quy định rất nghiêm ngặt. Nhưng khi bạn thiết lập các kiểu pan từ trái qua phải hoặc ngược lại, chúng sẽ tạo ra cảm xúc động năng hơn rất nhiều.

Ví dụ: Một hỗn hợp trộn cho khối lượng âm thanh bên trái và phải mất cân bằng sẽ tạo ra một cảm xúc.

Ngoài ra khi di chuyển một phần tử từ trái qua phải cũng tạo ra động lực mạnh mẽ cho nhạc cụ giống như trên âm thanh nổi.

Cấp độ động lực của Panning 1

Nếu tuân theo phương pháp truyền thống, bạn tạo ra một động lực thống nhất, cho phép bản nhạc làm việc tốt hơn. Nhưng nếu bạn không tuân theo truyền thống, điều đó được coi là sáng tạo. Tuy nhiên việc panning bất thường có thể tạo ra sự căng thẳng nếu không thực sự hiểu ý nghĩa và tác dụng của panning. Hãy tham khảo các vị trí điển hình dưới đây.

Kick drum

Rất ít trường hợp kick drum nằm ở vị trí khác ngoài trung tâm giữa hai loa. Ngay cả khi kick drum có 2 trống kick bên trái và phải, chúng cũng không nằm ở hai bên loa, trừ khi xuất hiện những cú kick kép đồng thời.

Một cú kick chiếm một lượng lớn không gian trong thế giới hình ảnh. Chính vì thế nếu đặt nó ở giữa sẽ giúp cân bằng âm thanh hai bên hơn,

nói cách khác nếu để cú kick ở một bên, chúng sẽ khiến mất cân bằng và giảm sự tập trung.

Một mặt khác, khi âm thanh ở trung tâm kể cả bass, chúng sẽ phát ra hai loa, như vậy với âm lượng lớn chúng sẽ giúp hệ thống ổn định hơn.

Khi có hai kick, hoặc một double kick sẽ đưa ra một tình huống khá khó xử lý. Quyết định xoay thế nào phụ thuộc vào tần suất những cú kick được chơi. Xoay một chút sang trái và phải, hoặc làm một kick

trung tâm và kick còn lại ở bên trái hoặc phải một chút. Nếu đưa chúng hoàn toàn sang hai cực có thể là một điều sáng tạo hoặc một sự bất thường.

Snare drum

Snare drum có thể đặt ở bất kỳ vị trí nào, nhưng phổ biến nhất thì chúng được đặt ở vị trí trung tâm.

Một số kỹ sư sẽ đặt nó lệch sang một bên, đặc biệt nhạc jazz, bởi nó cho hình ảnh như một bộ trống thực sự. Nếu âm thanh trống bẫy rất lớn (âm thanh lớn hơn hoặc nhiều âm vang hơn), nó thường được đặt ở trung tâm. Điều này có lẽ là do nó sử dụng nhiều không gian hơn (tương tự như trống kick).

Điều thú vị là cái bẫy thường được đặt ở trung tâm trong khi nó thực sự nằm về một phía trên hầu hết các bộ trống.

Hi-hat

Hi-hat thường được đặt ở nửa giữa một bên và ở trung tâm, điều này mang đến hình ảnh thực tế đối với vị trí của hi-hat trên bộ trống. Tuy nhiên, nếu hi-hat được chơi một cách ồn ã và bận rộn, chúng sẽ được xoay nhiều hơn sang một bên.

Với một dòng nhạc như house, hiphop, hi-hat có thể được xoay ở bất kỳ đâu, đôi khi còn được thêm độ trễ, và độ trễ được đưa sang phía đối diện.

Tom-Tom

Trống tom thường chỉ có một mặt trống. Đôi khi, trống tom được đặt ở giữa bởi vì chúng chiếm nhiều không gian, quá mạnh mẽ sẽ thu hút nhiều sự chú ý và khiến mất tập trung.

Tom cũng được bố trí từ trái qua phải, hay từ trái qua phải theo cách nhìn của tay trống hoặc vị trí khán giả, và trải dài hết trường âm thanh.

Mặc dù không có quy định cụ thể, nhưng tham khảo ý kiến của band nhạc là một ý hay.

Overhead

Overhead thường được ghi trong âm thanh nổi và với hai bản nhạc, sau đó xoay sang hai bên trái và phải. Điều này giúp tách biệt tiếng cymbal và tăng sự lan truyền của âm thanh nổi. Nếu đưa hai mic thu âm đặt xa hơn, thì sẽ tạo sự lan truyền hơn, tuy nhiên cần xem xét khả năng hủy pha.

Nếu micro được đặt ở giữa với kỹ thuật X/Y, có ít sự lan truyền hơn, nhưng không có sự hủy pha.

Đặt micro gần cymbal, hình ảnh giữa các loa sẽ rõ ràng và rõ nét hơn.

Drum kit

Hãy gom các phần ở trên bạn sẽ có bộ hình dung cho drum kit đầy đủ.

Bass guitar

Bass guitar thường nằm ở giữa, vì chúng có mức âm lượng lớn và chiếm nhiều không gian, giống như trong kick.

Nhạc jazz và các loại nhạc tương tự thường đặt âm trầm lệch sang một bên. Khi trường hợp này xảy ra, âm trầm thường là loại âm thanh sáng và rõ. Âm trầm mỏng và có nhiều khoảng trống hơn nên chúng dễ được đưa sang một bên.

Giọng hát chính

Giọng hát chính có thể đặt ở bất kỳ khu vực nào. Thường chúng sẽ được đặt ở chính giữa, nhưng trong nhiều trường hợp chúng được làm khác đi, để tạo sự sáng tạo.

Nếu một âm thanh được ghi trong âm thanh nổi bằng hai micro, được chỉnh nhân đôi double hoặc được tạo thành âm thanh nổi với hiệu ứng dựa trên thời gian, thì hai âm thanh đó thường được trải đều từ trái sang phải. Đôi khi chúng được đặt xoay hướng 11:00 và 1:00.

Cũng có lúc chúng được đặt hướng 10:00 và 2:00 hoặc được đặt hoàn toàn về phía trái và phải.

Nếu có hai giọng hát nền hát cùng một đoạn và bạn đặt giọng hát nền hoàn toàn sang trái và phải, chúng sẽ kéo lại với nhau, tạo ra một đường thẳng của giọng hát.

Giọng hát nền

Sự sắp xếp giọng hát đa phần phụ thuộc vào âm vực của giọng hát nền. Nếu chỉ có một giọng hát nền, nó không được xoay ở trung tâm vì sẽ làm ảnh hưởng giọng hát chính. Nó được đặt bên này hoặc bên kia, nhưng quan trọng nhất là phải giữ được sự cân bằng giữa hai bên loa.

Thông thường, một bản hòa âm được hình thành bởi hai âm thanh nổi, hai micro, hoặc hiệu ứng, chúng được xoay theo âm thanh nổi, tạo hỗn hợp cân bằng bên trái và phải.

Giọng hát nền chứa các phần hòa âm khác nhau sẽ khó hết hợp với nhau. Nếu hòa âm từ một người sẽ dễ hòa trộn hơn.

Giọng hát nền thường được ghi lại ở dạng âm thanh nổi, nhạc nhân đôi hoặc được tạo thành âm thanh nổi với hiệu ứng dựa trên thời gian và sau đó lan truyền từ trái sang phải. Bạn có thể thấy rõ sự hiệu quả.

Khi kết hợp với chorus, chúng tạo ra sự xoay vòng tròn âm thanh nổi. Nếu nó là những nốt staccato và nhịp nhạc với nhiều nốt đơn, các nốt sẽ xoay quanh một chỗ.

Phong cách âm nhạc cũng có thể tạo ra sự khác biệt trong cài đặt. Ví dụ, nhạc đồng quê, người Anh xoay giọng hát nền từ 11 giờ đến 1 giờ hoặc từ 10 giờ đến 2 giờ, để tạo ấn tượng hòa âm chặt chẽ.

Piano

Một lập luận tương tự như cách panning trống là theo quan điểm góc nhìn của người chơi piano, bên trái là phần trầm và bên phải là phần nốt cao khi thu trên âm thanh nổi. Điều này cũng hoàn toàn tự nhiên

khi hi-hat nằm phía bên trái theo góc nhìn của người đánh trống, nó không bị che khuất bởi phần thấp – low của cây đàn piano. Còn nếu đứng theo quan điểm góc nhìn của khán giả, phần bên phải trầm và bên trái là nốt cao, lúc này tương đương hi-hat ở bên phải.

Khi một cây đàn piano được xoay theo âm thanh nổi, chúng sẽ chiếm nhiều không gian hơn. Thông thường theo quy tắc với những âm thanh bận rộn ta panning nhiều hơn những giai điệu đơn giản. Thế nhưng, trong một số trường hợp như nhạc đồng quê, piano vẫn được xoay rộng ra hẳn hai bên trái và phải. Thường thì thu góc xoay lại một chút sẽ tốt hơn và còn nhiều chỗ trống hơn cho các nhạc cụ khác.

Việc xoay này phụ thuộc vào số lượng và loại nhạc cụ đang chơi. Piano có thể được xoay theo nhiều cách.

Chú ý: Nếu bạn không thể thực hiện kỹ thuật ghi âm thanh nổi trên guitar, bạn có thể xoay piano từ trái qua phải theo vị trí khu vực người đang chơi piano trên âm thanh đơn âm. Đây là cách khá hạn chế trong quá trình thu âm tại phòng thu nhưng nó thực sự hiệu quả.

Guitar

Xoay guitar dựa trên mối quan hệ giống như đối với piano. Thường guitar chỉ thu với âm thanh đơn và được đưa tới một vị trí. âm thanh cụ thể, lúc này cần xem xét nó trong vị trí mối quan hệ với các nhạc cụ khác. Tiếng đàn sẽ thú vị hơn nếu bạn thử vỗ béo chúng trên âm thanh nổi.

Horns / Strings – Kèn | Dây

Bộ kèn và dây trong âm thanh nổi sẽ luôn nằm hoàn toàn một bên trái hoặc phải của âm thanh nổi. Chúng có thể được ghi bằng nhiều micro, trên hai mic thu âm có thể tạo nên hiệu ứng âm thanh nổi. Tuy nhiên, kèn và dây không được trộn hoàn toàn trong âm thanh nổi, chúng thường được thu với âm thanh đơn hoặc một phần âm thanh nổi nếu như đang trộn với hỗn hợp quá dày.

Effect | Hiệu ứng

Các hiệu ứng như delay, flange, chorus, phase, harmonizer và reverb có thể được điều chỉnh riêng biệt với âm thanh nhạc cụ mà chúng phát ra.

Delay

Khi thời gian trễ lớn hơn 30 mili giây, chúng sẽ tạo ra hiệu ứng âm thanh riêng biệt, chính vì thế bạn có thể đặt nó ở bất kỳ đâu trong trường âm thanh. Âm thanh càng khô khan, độ trễ được di chuyển càng xa nó thì động lượng tạo ra càng mạnh mẽ. Tuy nhiên quá nhiều delay sẽ dễ gây lấn át âm thanh gốc.

Với thời gian trễ nhỏ hơn 30 mili giây, âm thanh được kéo dài sang hai bên, bởi vậy nó che phủ rộng trước mặt và hiệu ứng này gọi là vô béo. Khi bạn thấy âm thanh khô khan nó sẽ cần vỗ béo, hiếm khi âm thanh được vỗ béo khi nó đang staccato, vì chúng sẽ chiếm nhiều không gian hơn. Nếu bạn muốn vỗ béo với âm thanh thời gian ngắn, bạn không nên xoay nó quá rộng – có thể là 11:00 – 1:00. Mặt khác, những âm thanh có thời gian dài kiểu legato, chúng sẽ được panning rộng hơn.

Khi tiếng trống, bass sẽ cùng vị trí với âm thanh đã được vỗ béo trên âm thanh nổi, cũng như xác định nhạc cụ nào được vỗ béo. Thường cách vỗ béo cũng phụ thuộc vào phong cách âm nhạc, số lượng nhạc cụ trong bản phối, hoặc là cách chơi staccato hay legato.

Flange, chorus, phase

Hầu hết các hiệu ứng này dựa vào sự trì hoãn, chúng khiến âm thanh trở nên đặc biệt và thu hút sự chú ý, nhưng khi panning chúng, chúng không khiến âm thanh được vỗ béo.

Hồi âm

Hồi âm – reverb thường đặt trong âm thanh nổi, kết hợp bên trái và phải, điều này giúp mô phỏng âm thanh tự nhiên trong phòng, nó phân tán xung quanh bạn.

Phổ biến nhất chính là đặt hồi âm trên trống.

Bạn có thể đặt hồi âm bất kỳ nơi đâu bạn muốn. Ví dụ, bạn muốn đặt guitar bên loa trái và hồi âm bên loa phải.

Hồi âm cũng thích hợp dùng cho những âm thanh khô khan. Ví dụ: Đặt Midi keyboards ở bên phải và âm vang bên phải. Điều này thú vị với hồi âm ngắn hoặc hồi âm có sử dụng gate.

Xem thêm:

Có thể bạn quan tâm: https://ballad.vn/gia-thu-am-mot-bai-hat/

support@ballad.vn

Bài viết, Kiến thức

Phân biệt âm thanh vòm cho hình ảnh và cho âm nhạc