Cấp độ động lực học khi kết hợp của Panning
Xoay tổng thể là sự kết hợp của các xử lý xoay – panning riêng lẻ ghép lại với nhau. Chúng phụ thuộc vào phong cách âm nhạc, loại xu hướng dễ tác động thay đổi đến tổng thể bản phối nhất. Một số phong cách âm nhạc có cách xoay cố định và truyền thống. Ngoài ra mức độ chi tiết và đơn giản của tổng thể trộn sẽ quyết định vị trí xoay. Nếu nhiều nhạc cụ cần xoay rộng hơn.
Một cách xoay khác là xem xét từ các mẫu bản nhạc tham khảo.
Lưu ý: Trước khi âm thanh nổi trở nên phổ biến, các bản trộn thực hiện trên âm thanh đơn mono và các âm thanh không được xoay – panning. Khi trộn trên âm thanh đơn, bạn dễ dàng kiểm tra sự ổn định của bản trộn, khi bạn đã đạt được sự cân bằng, sử dụng panning để tạo sự rõ ràng. Sau đây là một số lưu ý về cấp độ động lực học khi kết hợp của Panning.
Kế hoạch tự nhiên
Nếu ta coi không gian giữa hai loa là khoảng trống để tạo màu sắc cho âm thanh, chúng ta có thể đặt âm thanh từ trái qua phải, lấp đầy bất kỳ khoảng trống nào để đạt được hiệu quả mong muốn. Bởi vậy, có rất nhiều cách thực hiện panning khác nhau. Tuy nhiên, cách panning theo vị trí band nhạc như đang trình diễn trên sân khấu hoặc cách thiết lập theo bố trí tại phòng thu được xem là hiệu quả nhất.
Trong âm nhạc cổ điển, một quy tắc cực kỳ nghiêm ngặt chính là thiết lập chính xác theo cách thiết lập của một dàn nhạc orchestra.
Cân bằng bên trong và bên ngoài
Trống thường được xoay theo chính xác cách thiết lập thực tế, nó rất phù hợp với những dòng nhạc cổ điển, jazz acoustic theo cách trình diễn thực tế. Nhưng nó cũng có thể tạo ra sự khó chịu và nhàm chán đối với các dòng hiphop và techno.
Trong khi thu âm, nhiều kỹ sư sẽ để các nghệ sĩ trong phòng thu như diễn trực tiếp trên sân khấu, chỉ để họ cảm thấy thoải mái.
Ví dụ, một nhóm nhạc dân gian, hoặc dàn nhạc chamber được thiết lập một nửa vòng tròn trong phòng thu, bố trí và xoay theo bản phối. Về mặt kỹ thuật, sẽ tạo hình ảnh tốt hơn, ít hủy pha hơn, tạo mối quan hệ tự nhiên hơn. Điều này cũng xây dựng hình ảnh cho band nhạc tốt hơn.
Một trong những cách tạo động lực mạnh nhất chính là tạo ra những kiểu panning thay đổi giữa một hỗn hợp cân bằng (đối xứng) và mất cân bằng.
Một kết hợp đối xứng tạo ra sự đối xứng và cân bằng cho một bản nhạc, ví dụ như bản tình ca, bản ballad. Trong khi sự không cân bằng được dùng tạo sự kịch tính, phù hợp với những bài hát không cân bằng, cảm xúc chênh vênh.
Thông thường, để tạo sự mất cân bằng, ta chỉ cần làm lệch đi vài dải tần ở mỗi bên.
Ví dụ, nếu bạn đang có hỗn hợp đối xứng, bạn có thể đưa hi-hat qua bên trái, và shaker sang bên phải để cân bằng tần số cao. Ở dải trung, bạn sử dụng một cây đàn keyboard đối xứng với guitar acoustic. Và phần trầm, kick và bass sẽ đặt ở trung tâm.
Khi muốn làm lệch bản trộn này, bạn đưa hết các nhạc cụ tần số cao sang một bên và nhạc cụ tần số trung sang một bên. Chúng sẽ tạo ra một lực căng, khiến bản nhạc cảm giác căng thẳng hơn. Và âm trầm như kick và bass sẽ là cán cân giúp mọi thứ cân bằng.
Để làm lệch và mất cân bằng có nhiều cách, tuy nhiên, nếu thực sự bạn không thành thạo việc sử dụng cân bằng giữa các yếu tố sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với việc khiến tổ hợp mất cân bằng.
Kiểm soát nhiều phần tử
Việc xoay theo một cách tự nhiên là sắp xếp mọi thứ trong khoảng từ bên trái đến bên phải loa. Coi không gian đó là những giá hàng và bạn đặt những gói hàng nhạc cụ lên đó. Bất cứ âm thanh nào bạn muốn và bạn thích, bạn đều có thể đặt nó tại vị trí bạn cảm thấy hợp lý nhất. Mặc dù bạn dễ dàng cân bằng bên trái và bên phải, nhưng bạn chưa từng tính toán mức độ tương tác giữa các phần tử với nhau, chúng đặt gần nhau hay xa nhau sẽ hợp lý hơn, chúng chồng lên nhau hay tách rời nhau sẽ hợp lý hơn.
Có một số âm thanh bạn muốn chúng xa nhau, càng xa càng tốt. Nhưng có một số lại được phép đặt gần nhau, vì chúng dễ hòa đồng với nhau trên tổng thể. Ví dụ như trong dòng nhạc jazz acoustic, nhạc dân gian hay bluegrass, mối quan hệ này cực kỳ nghiêm ngặt.
Mặt khác với việc bố trí âm thanh xoay chồng lên nhau, chúng dễ tạo bức tường âm thanh, nó sẽ tốt với những dòng nhạc mạnh như heavy metal, alternative rock và nhạc new age.
Việc bố trí âm thanh thành vòng tròn sẽ tạo độ rộng tốt giữa hai loa. Nhưng cũng cần cẩn thận vì quá rộng sẽ quá lỏng.
Ngoài ra để sáng tạo và tạo các khoảng trống, hãy di chuyển các phần tử tạo sự sống động. Nhưng cũng cần cẩn thận vì dễ làm mất cân bằng âm thanh không mong muốn.
Cấp độ chỉnh sửa thay đổi Panning
Sự chuyển động của âm thanh từ trái qua phải trong quá trình trộn tạo ra những động lực mạnh mẽ, chúng mạnh mẽ tới mức tạo ra sự sáng tạo đặc biệt.
Khi âm thanh được di chuyển từ trái qua phải, vô số các chuyển động không liên quan đến nó cũng bị ảnh hưởng theo. Chúng tạo ra những chuyển động ngắn đến dài, rộng đến sâu trong khoảng âm thanh giữa hai loa.
Lợi thế để tạo động lực chính là khiến mọi thứ càng rộng, càng sâu càng tốt, vì nó cung cấp sự rõ ràng. Nhưng điều bất lợi chính là sự gắn kết các dải tần kém. Nếu sự chuyển động quá nhỏ và hẹp chúng sẽ tốt hơn. Nhưng chủ yếu phụ thuộc vào bản hòa âm và phong cách âm nhạc.
Một số bộ xử lý có kết hợp âm thanh 3D hoặc âm thanh vòm, giúp chúng ta dễ dàng quan sát và sắp xếp các phần tử, khiến khả năng xoay và sắp xếp dễ dàng hơn.
Sử dụng panning tạo hiệu ứng di chuyển có tốc độ giữa hai loa, đây là cách phổ biến tạo hiệu ứng gây chú ý cực mạnh. Để làm được cách này hãy chú ý đến tốc độ bản nhạc và số lần di chuyển khiến nó hòa hợp với bản nhạc.
Việc thay đổi panning giúp một số phần tử được đẩy ra khỏi bài hát, chúng sẽ được chú ý hơn và tạo ra hiệu ứng tuyệt vời. Hendrix đã làm điều đó rất nhiều, đặc biệt là trong bài hát “Crosstown traffic”, Led Zeppelin trong “Whole lotta love”. Và nó cực kỳ phổ biến trong các dòng nhạc trẻ như hiphop, techno.
Có một sự kịch tính, vui vẻ và đôi chút hỗn loạn chính là di chuyển nhiều nhạc cụ cùng một lúc. Nó chỉ được sử dụng tùy lúc, không phải lúc nào nó cũng hoạt động tốt.
Như vậy có rất nhiều cách để tạo ra vô số cảm xúc động lực bằng cách xoay panpots mà cách truyền thống không làm được.
Nếu bạn có một bản trộn cân bằng, nó khá mờ nhạt và không được chú ý. Hãy sử dụng xoay để tạo ra tính năng động cho bản nhạc.
Lời khuyên khi sử dụng Panning
Hãy nhớ rằng, trộn là sân chơi của sự sáng tạo nên nó không có bất kỳ quy tắc nào. Những ví dụ dưới đây sẽ khiến bạn tự tin và sáng tạo hơn.
Với bài hát của Amy Winehouse – “You know I’m no good”, các nhạc cụ được bố trí như hình dưới đây. Phương pháp bố trí này khá truyền thống.
Trong khi đó bài hát của Iron & Wine – “Upward over the mountain”; mọi nhạc cụ được bố trí theo một hàng dọc.
Bài hát của The Beatles – “ Come together”. Bố trí dạng trống một bên.
Bởi vậy, hãy tự tin với cách làm của mình. Hãy nhớ rằng, âm thanh không chỉ nằm ở giữa hai loa, nó còn nằm đâu đó ngoài loa tùy theo các kỹ thuật xoay của bạn. Và hãy nhớ những quy tắc và những chiến lược khi xoay. Nó thực sự hiệu quả và có tác dụng tốt.
Đọc thêm:
- Cân chỉnh Trống, Bass và xử lý âm tần cao
- Kiến thức về cân chỉnh EQ trong kỹ thuật mixing
- Khi nào cần cân chỉnh Equalizer?